Przerzutnia
: śr 10 sie, 2011
Przerzutnia
- w wierszu to rozbicie całości składniowej lub znaczeniowej wersu, polegające na przerzuceniu jego części do wersu następnego. Przerzutnia urozmaica tok wiersza oraz jego strukturę intonacyjną, a także, przez wyodrębnienie, podkreśla wagę pewnych słów czy sformułowań. Zabieg ten stosował już J. Kochanowski, w poezji późniejszych epok przerzutnie częste były zwłaszcza w wierszach sylabicznych. Przykładem zastosowania przerzutni może być fragment wiersza C. K. Norwida pt. Fortepian Szopena:
"Emanuel już mieszka
Na Taborze!".
Przerzutnia
Przerzutnia, przeskocznia, zazębienie, zwarcie międzywersowe, enjambement – niezgodność między porządkiem składniowo-intonacyjnym a wersyfikacyjnym w wersie; przeniesienie wyrazu lub części zdania do dalszej części wersu, następnego wersu lub strofy np. w celu zaakcentowania wypowiedzi, zwiększenia dynamiki i pobudzenia wyobraźni osoby czytającej.
Można wyróżnić:
a) przerzutnię średniówkową - z jednego członu wersu (hemistychu) do drugiego, np.:
"Panie, za Twoją zawżdy + pomocą król bije"
/Jan Kochanowski, Psalm 21/
b) przerzutnię klauzulową - z wersu do wersu, np.:
"Pokój - szczęśliwość, ale bojowanie
Byt nasz podniebny."
/Mikołaj Sęp Szarzyński, Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem/
c) przerzutnię międzyzwrotkową - z jednej zwrotki do drugiej, np.:
"to lęk odwieczny ciemny lęk
o kruchy ludzki ląd zaczyna
bić I zwycięży słyszysz szum"
/Zbigniew Herbert, Do Marka Aurelego/
wg: Słownik terminów literackich
- w wierszu to rozbicie całości składniowej lub znaczeniowej wersu, polegające na przerzuceniu jego części do wersu następnego. Przerzutnia urozmaica tok wiersza oraz jego strukturę intonacyjną, a także, przez wyodrębnienie, podkreśla wagę pewnych słów czy sformułowań. Zabieg ten stosował już J. Kochanowski, w poezji późniejszych epok przerzutnie częste były zwłaszcza w wierszach sylabicznych. Przykładem zastosowania przerzutni może być fragment wiersza C. K. Norwida pt. Fortepian Szopena:
"Emanuel już mieszka
Na Taborze!".
Przerzutnia
Przerzutnia, przeskocznia, zazębienie, zwarcie międzywersowe, enjambement – niezgodność między porządkiem składniowo-intonacyjnym a wersyfikacyjnym w wersie; przeniesienie wyrazu lub części zdania do dalszej części wersu, następnego wersu lub strofy np. w celu zaakcentowania wypowiedzi, zwiększenia dynamiki i pobudzenia wyobraźni osoby czytającej.
Można wyróżnić:
a) przerzutnię średniówkową - z jednego członu wersu (hemistychu) do drugiego, np.:
"Panie, za Twoją zawżdy + pomocą król bije"
/Jan Kochanowski, Psalm 21/
b) przerzutnię klauzulową - z wersu do wersu, np.:
"Pokój - szczęśliwość, ale bojowanie
Byt nasz podniebny."
/Mikołaj Sęp Szarzyński, Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem/
c) przerzutnię międzyzwrotkową - z jednej zwrotki do drugiej, np.:
"to lęk odwieczny ciemny lęk
o kruchy ludzki ląd zaczyna
bić I zwycięży słyszysz szum"
/Zbigniew Herbert, Do Marka Aurelego/
wg: Słownik terminów literackich