Diereza

[Jan Stanisław Kiczor]

1. Diereza

Średniówka ? punkt podziału, który dzieli wers na dwa w przybliżeniu równe tzw. hemistychy, czyli części wersu wydzielone przez każdą cezurę. Zwykle występuje w wersach dłuższych niż ośmiosylabowe.
Szerzej pod hasłem średniówka.


2. Diereza

Diereza (tréma) ? dwie kropki nad drugą z sąsiednich samogłosek, oznaczające, że te samogłoski należy wymawiać oddzielnie. Występuje np. w języku hiszpańskim, francuskim, niderlandzkim, portugalskim, transkrypcjach języków J.R.R. Tolkiena i (opcjonalnie) łacinie. Diereza występowała również w języku angielskim, a obecnie jest opcjonalna w niektórych słowach (np. "na?ve", "coördinate", "reënable").

Np. łacińskie "poëta" czytane jest trzysylabowo jako po-e-ta, a nie dwusylabowo (normalnie "oe" oznacza dyftong, który tworzy jedną sylabę).

W języku hiszpańskim diereza nad u w grupach güe i güi oznacza, że u wymawia się bardzo krótko. Bez dierezy się jej nie wymawia.

Znak ten jest graficznie identyczny z umlautem. Powstał jednak niezależnie.


3. Diereza

- pokrywanie się granicy wyrazu z granicą stopy akcentowej. Zdarza się to stosunkowo najczęściej w wierszach sylabotonicznych, amfibrachicznych i trocheicznych.



wg: Encyklopedia PWN
wg: Wikipedia