Hiatus (rozziew)

[Jan Stanisław Kiczor]

Rozziew (hiatus, hiat)

- sąsiedztwo dwóch samogłosek bądź wewnątrz wyrazu (na przykład boa, moa - tak zwany hiatus wewnętrzny), bądź też na styku dwóch wyrazów (hiatus zewnętrzny). W wielu językach istnieje tendencja do unikania rozziewu, może być ona realizowana przez:

* epentezę, najczęściej półsamogłoski, na przykład błędne "kakało" zamiast kakao
* zanik sylabiczności poprzez przekształcenie samogłoski w półsamogłoskę, na przykład: dojdę = do + idę
* zanik jednej z samogłosek (elizja)
* zlanie się dwóch samogłosek w jedną samogłoskę lub w dyftong

Szczególnie wyraźne unikanie rozziewu (poprzez elizję) występowało w poezji łacińskiej. Również w klasycznym (a także poniekąd wcześniejszym) sanskrycie widoczne są bardzo wyraźne tendencje do unikania rozziewu (z wyjątkiem niektórych konkretnych przypadków), czemu poświęcona jest spora część ściśle określonych reguł sandhi.




Źródło:
Encyklopedia językoznawstwa ogólnego (Wrocław 2003) ISBN 83-04-04680-6