Oksymoron

Słowo o literaturze

 Moderator: Tomasz Kowalczyk

ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
Jan Stanisław Kiczor
Administrator
Posty: 15130
Rejestracja: wt 27 sty, 2009
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Jan Stanisław Kiczor »

Oksymoron (z gr. oksým?ron, od oksýs ostry i m?ros głupi), antylogia, epitet sprzeczny

? figura retoryczna, którą tworzy się przez zestawienie wyrazów o przeciwstawnych znaczeniach.

Oksymoron najczęściej składa się z rzeczownika i określającego go przymiotnika (np. gorący lód, żywy trup), albo z czasownika i określającego go przysłówka (np. spieszyć się powoli). Jest odmianą paradoksu o znaczeniu metaforycznym. Oksymorony pojawiały się często w literaturze baroku, np. w wierszu Andrzeja Morsztyna "Vaneggiar d'una innamorata":

I mrozem pałam, i ogniami leję [...] Mróz gorejący, a ogień lodowy [...] Żyjąc umieram, konam nieśmiertelnie.

Zastosował je również Franciszek Karpiński w swoim wierszu "Pieśń o Narodzeniu Pańskim", np.: Ogień krzepnie, blask ciemnieje, ma granice Nieskończony.

Ciekawostką jest, że niektóre oksymorony wchodzą do powszechnego użycia, tracąc swoje paradoksalne, sprzeczne znaczenie. Takimi wyrażeniami są np. ?wirtualna rzeczywistość?, ?ciepłe lody?, czy ?zimne ognie?. Nadto niektóre powszechnie używane wyrazy nabierają znaczenia paradoksalnego, trudnego do wyobrażenia, np. ?piwo bezalkoholowe? lub ?eksport wewnętrzny?.






Wg: Wikipedii
Imperare sibi maximum imperium est

„Dobry wiersz zdarza się rzadziej / niż zdechły borsuk na drodze (…)” /Nils Hav/