Synekdocha
: śr 10 sie, 2011
Synekdocha - (gr. synekdoche)
- to odmiana metonimii, wyraźnie wskazująca na jakieś zjawisko przez użycie nazwy innego zjawiska, zawierającego to pierwsze lub zawierającego się w pierwszym.
Retoryka antyczna rozróżniała parę odmian synekdochy: części zamiast całości, materiału zamiast przedmiotu zeń wykonanego, rodzaju zamiast gatunku (i odwrotnie), liczby określonej zamiast nieokreślonej, liczby mnogiej zamiast pojedynczej (pluralis pro singulari), np. włos mi się zjeżył na głowie (używamy liczby pojedynczej ? włos zamiast liczby mnogiej ? włosy).
W Biblii (zarówno w części hebrajskiej, jak i greckiej) oraz literaturze autorów łacińskich odnajdujemy przykłady tego typu retoryki:
Synami Any: Diszon (1 Kronik 1,41 )
Kto ma ucho, niech słucha (Apokalipsa 3,6)
wszyscy owi Atreusowie, Tyestesowie, Agamemnonowie (Klaudiusz Elian Opowiastki rozmaite 2,11)
Na podstawie:
* Słownik terminów literackich Ossolineum 1989
* Mała encyklopedia kultury antycznej A-Z, 1983 PWN
- to odmiana metonimii, wyraźnie wskazująca na jakieś zjawisko przez użycie nazwy innego zjawiska, zawierającego to pierwsze lub zawierającego się w pierwszym.
Retoryka antyczna rozróżniała parę odmian synekdochy: części zamiast całości, materiału zamiast przedmiotu zeń wykonanego, rodzaju zamiast gatunku (i odwrotnie), liczby określonej zamiast nieokreślonej, liczby mnogiej zamiast pojedynczej (pluralis pro singulari), np. włos mi się zjeżył na głowie (używamy liczby pojedynczej ? włos zamiast liczby mnogiej ? włosy).
W Biblii (zarówno w części hebrajskiej, jak i greckiej) oraz literaturze autorów łacińskich odnajdujemy przykłady tego typu retoryki:
Synami Any: Diszon (1 Kronik 1,41 )
Kto ma ucho, niech słucha (Apokalipsa 3,6)
wszyscy owi Atreusowie, Tyestesowie, Agamemnonowie (Klaudiusz Elian Opowiastki rozmaite 2,11)
Na podstawie:
* Słownik terminów literackich Ossolineum 1989
* Mała encyklopedia kultury antycznej A-Z, 1983 PWN