Toniczny wiersz

Słowo o literaturze

 Moderator: Tomasz Kowalczyk

ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
Jan Stanisław Kiczor
Administrator
Posty: 15130
Rejestracja: wt 27 sty, 2009
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Jan Stanisław Kiczor »

Wiersz toniczny

- to rodzaj wiersza, w którym organizacja rytmiczna polega na utrzymywaniu stałej liczby zestrojów akcentowych w wersie. W formie tej dopuszczalne jest rozluźnienie innych elementów rytmizujących - liczby sylab w wersie czy rozmieszczenia akcentów.
Pierwszym większym projektem poetyckim napisanym tego rodzaju formą była wydana w 1916 roku Księga ubogich Jana Kasprowicza.

Grunt dla pojawienia się wiersza tonicznego przygotowało pojawienie się utworów sylabotonicznych u Słowackiego i Mickiewicza.
Zwłaszcza, że wiersz sylabotoniczny często nie miał charakteru regularnie odtwarzanego wzorca stóp metrycznych, ale jedynie zachowywał niezmienną liczbę akcentów w wersie.

Warto zwrócić uwagę, że polski wiersz toniczny wykazuje pewną tendencję do zachwiania niezmienniczości liczby zestrojów akcentowych. Ważnym powodem takiego zachwiania jest niejednoznaczność organizacji zestrojów akcentowych - często wyraz jednosylabowy, który potencjalnie może stanowić źródło akcentu, może zostać potraktowany jako sylaba zestroju akcentowego z głównym akcentem w innym, zwykle wielosylabowym wyrazie (np. wyrażenie dwie małe bryły można zaakcentować jako dwie małe bryły lub jako dwie małe bryły).

To zjawisko może być wykorzystywane przez autora do narzucania pewnego sposobu interpretowania wypowiedzi o charakterze podobnym do średniówki czy końca wersu.

Najpopularniejszą formą wiersza tonicznego jest trójzestrojowiec.






wg: Wikipedia
Imperare sibi maximum imperium est

„Dobry wiersz zdarza się rzadziej / niż zdechły borsuk na drodze (…)” /Nils Hav/