Złożenia

Słowo o literaturze

 Moderator: Tomasz Kowalczyk

ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
Jan Stanisław Kiczor
Administrator
Posty: 15130
Rejestracja: wt 27 sty, 2009
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Jan Stanisław Kiczor »

Złożenie (compositum)

? wyraz, który powstał poprzez połączenie co najmniej dwóch rdzeni bądź ich derywatów oraz łączącego je międzyrostka.

W złożeniach, w których pierwszy człon jest rzeczownikiem, przymiotnikiem, zaimkiem lub liczebnikiem, występuje formant -o-, np.:

* rzeczownik: lat-o-rośl, desk-o-rolka, bałw-o-chwalczy,
* przymiotnik: cudz-o-ziemiec, nisk-o-podłogowy,
* zaimek: sam-o-sąd, sob-o-wtór,
* liczebnik: trzeci-o-rzęd, siedmi-o-letni.

Historycznie można zaobserwować ten międzyrostek w imionach słowiańskich, np.: Mir-o-sław, Jar-o-sław, Dobr-o-gost.

W złożeniach, w których pierwszy człon jest czasownikiem, wystepuje formant -i- lub -y-, np.:

* czasownik i formant -i-: dus-i-grosz, wyrw-i-dąb, pędz-i-wiatr,
* czasownik i formant -y-: męcz-y-dusza,włócz-y-kij.

Formant ten można odnaleźć także w niektórych imionach o słowiańskim pochodzeniu, np.: Kaz-i-mierz, Bron-i-sław, Zb-y-gniew (dziś: Zbigniew)[1] .








Przypisy:
1. ? Piotr Bąk: Gramatyka języka polskiego : zarys popularny. Warszawa: "Wiedza Powszechna", 1999, ss. 229-230. ISBN 83-214-0923-7.

Wikipedia
Imperare sibi maximum imperium est

„Dobry wiersz zdarza się rzadziej / niż zdechły borsuk na drodze (…)” /Nils Hav/