Moskalik

Słowo o literaturze

 Moderator: Tomasz Kowalczyk

ODPOWIEDZ
Awatar użytkownika
Jan Stanisław Kiczor
Administrator
Posty: 15130
Rejestracja: wt 27 sty, 2009
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Jan Stanisław Kiczor »

Moskalik

? krótki, rymowany i dowcipny wierszyk, będący parodią fragmentu Poloneza Kościuszki Rajnolda Suchodolskiego z 1831 roku:


Kto powiedział, że Moskale
Są to bracia dla Lechitów,
Temu pierwszy w łeb wypalę
Przed kościołem Karmelitów.


W dwóch pierwszych wersach, zaczynając od sformułowania Kto powiedział, że ... lub podobnego, umieszcza się jakąś opinię, najczęściej zawierającą w sobie nazwę narodu czy plemienia. W trzeciej - groźbę dla tego, kto będzie ją wygłaszał i w czwartej ? miejsce, gdzie zostanie ona zrealizowana (zazwyczaj jest to kościół albo inny budynek kościelny). Układ rymów ? abab.

Pomysł na tworzenie takich wierszyków narodził się w latach 50. XX wieku[1]. Wisława Szymborska pisze, że pierwszy wierszyk ułożyła ona albo poeta Adam Włodek (jej mąż). Nazwa moskaliki miała powstać w korespondencji między Michałem Rusinkiem ? sekretarzem Szymborskiej a Joanną Szczęsną z "Gazety Wyborczej".

Po raz pierwszy informacje o moskalikach opublikowano w Magazynie dołączanym do "Gazety Wyborczej", tam też później wydrukowano cykl wierszyków autorstwa Szymborskiej, Stanisława Barańczaka, Michała Rusinka, Mikołaja Szymańskiego i Probierczyka, co spopularyzowało pisanie moskalików zarówno wśród czytelników, jak i innych poetów. Oprócz wymienionych autorów pisali je m.in. Edward Balcerzan, Stanisław Balbus, Urszula Kozioł, Mariusz Parlicki.

W 2003 roku ukazała się książka Wisławy Szymborskiej Rymowanki dla dużych dzieci, która obok limeryków i innych nowych form literackich (m.in. lepiejów, odwódek i altruików), zawiera także zbiór kilkunastu moskalików noblistki.
Imperare sibi maximum imperium est

„Dobry wiersz zdarza się rzadziej / niż zdechły borsuk na drodze (…)” /Nils Hav/